Πέμπτη 9 Ιουλίου 2009

Η "παρεοκρατία", μια νέα μορφή πολιτεύματος

Του Θανάση Παπαμιχαήλ
Επικοινωνιολόγου

Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε τα κλασικά πολιτεύματα, που επικράτησαν επί αιώνες και κυριαρχούν στον κόσμο: δημοκρατία, δικτατορία, μοναρχία, συνηθισμένα πράγματα. Σήμερα, σε όλον τον κόσμο, και στην Ελλάδα, ένα νέο πολίτευμα φαίνεται να εμφανίζεται και να κυριαρχεί: η παρεοκρατία.

Στην παρεοκρατία κυρίαρχος δεν είναι ο δήμος, ούτε ο μονάρχης ή ο εκάστοτε δικτάτορας, αλλά η «παρέα». Δηλαδή, η παρεοκρατία είναι ένα πολίτευμα που αναγνωρίζει και αποδέχεται πλήρως την κυριαρχία μιας ομάδας φίλων, μιας «παρέας», στα υψηλά κλιμάκια της εξουσίας. Τα μέλη της παρέας μοιράζονται μεταξύ τους τις θέσεις εξουσίας και, όταν χρειάζεται να γίνει κάποια αλλαγή, αναδιανέμουν πάλι μεταξύ τους τους ρόλους. Έτσι υποτίθεται ότι εξασφαλίζεται η συνέχεια στην εξουσία, ενώ αυτό που τελικά επιτυγχάνεται είναι η συνέχεια στην αδιαφάνεια, αφού η παρέα δε μπορεί να διαρραγεί, οι φίλοι δε μπορούν να μαλώσουν για μερικά μικρά σκανδαλάκια.

Η παρέα είναι λοιπόν «μια ωραία ατμόσφαιρα». Μερικές φορές, ρίχνουν κάποια ψιχουλάκια εξουσίας και χρημάτων και σε άλλους φίλους, εκτός παρέας, έτσι, για να κινείται η οικονομία. Αλλά κατά βάση μαζί κυβερνούν, μαζί οργανώνουν τα πάντα, μαζί περνούν και τον ελεύθερο χρόνο τους, από δεξίωση σε γκαλά, από κότερο σε εξοχικό επιχειρηματία φίλου, από παρουσίαση βιβλίου φίλου σε έκθεση ζωγραφικής.

Μόνο που, κάποια στιγμή, η «ωραία ατμόσφαιρα» μπορεί να χαλάσει… Κάποια στιγμή, κάτι μπορεί να στραβώσει στην πολιτεία όπου κυριαρχεί η παρεοκρατία με ησυχία, τάξη και ασφάλεια, κάποιο λάθος μπορεί να γίνει. Γιατί, βασική προϋπόθεση της επιτυχίας της παρεοκρατίας είναι η παντελής αδιαφορία των πολιτών για την πολιτική, για τους πολιτικούς, για τα κοινά. Οπότε, εάν, για οποιοδήποτε λόγο, για ένα ροζ σκάνδαλο επί παραδείγματι, το ενδιαφέρον των πολιτών ανακινηθεί, τότε αρχίζουν τα δύσκολα για την παρεοκρατία. Γιατί τότε αρχίζουν οι ερωτήσεις: Ποιοι είναι αυτοί οι απίθανοι τύποι που διαχειρίζονται τα λεφτά μας; Πώς γίνεται να έχουν τόσες εξουσίες χωρίς έλεγχο; Μήπως εκμεταλλεύονται τη θέση τους για να εξασφαλίσουν ίδια οφέλη;

Μαζί με τις ερωτήσεις αρχίζουν και τα προβλήματα για την κυρίαρχη παρέα. Και το μεγάλη ερώτημα παραμένει: έχει διάρκεια αυτό το νέο πολίτευμα; Μπορεί να επικρατήσει παρά τις αντιδράσεις;

Μένει να το δούμε. Αυτό που πρέπει να ξέρουμε όλοι μας είναι ότι εναλλακτικές υπάρχουν. Υπάρχει το αντίθετο της παρεοκρατίας, που είναι η αξιοκρατία. Χαρακτηριστικό της οποίας είναι ότι στις θέσεις εξουσίας και γύρω από αυτές βρίσκονται άνθρωποι που έχουν τα προσόντα, τις ικανότητες για να βρίσκονται εκεί. Και είναι στο χέρι των πολιτών να παλέψουν για να επικρατήσει αυτή η αρχή της αξιοκρατίας. Είναι στο χέρι των πολιτών να απομονωθούν όσοι δεν πρέπει να βρίσκονται ψηλά. Είναι στο χέρι των πολιτών να μη μας έρχεται στο νου τόσο συχνά το παλιό τραγούδι του Γιώργου Κινούση «τα φιλαράκια τα καλά»…

Δεν υπάρχουν σχόλια: