Όλα το δείχνουν. Η επιστροφή στην κανονικότητα αργεί! Άρθρο του Θανάση Παπαμιχαήλ – Επικοινωνιολόγου

Στη δεκαετία του ’60, υπήρξε μια αφίσα στη Γαλλία, που απεικόνιζε πρόβατα που επιστρέφουν στο μαντρί. Το σύνθημα κάτω από την αφίσα έλεγε «επιστροφή στην ομαλότητα»,  υποδηλώνοντας την υποχώρηση όλων των αντικαπιταλιστικών μαχητικών διαδηλώσεων. Αυτά στη Γαλλία. Στη χώρα μας, με την αύξηση των κρουσμάτων του κορονοϊού, υπάρχει ο κίνδυνος να ξανακούσουμε το «επιστροφή στην καραντίνα»!

Παράλογα και ηλίθια, άχρηστα ανθρωπάκια συγχρωτίζονται, ο ένας πάνω στον άλλον, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις από τη νέα έξαρση της πανδημίας.

Η «επιστροφή στην κανονικότητα» των νοικοκυριών και της επίπλαστης ευημερίας με δανεικά, είναι ένα όνειρο απατηλό, όσο κι αν οι έχοντες την εξουσία την διαλαλούν. Όσο για την μιντιακή ολιγαρχία, επιδίδεται περισσότερο στις δημόσιες σχέσεις με τους αξιωματούχους της κυβέρνησης παρά με την παρουσίαση της πραγματικής κατάστασης της κοινωνίας. Η κοινή λογική απουσιάζει ενώ αρκετοί πιστεύουν ότι είναι απλά, ένα θεωρητικό κατασκεύασμα. Αντίθετα, αποδεικνύεται για άλλη μια φορά ότι το χρήμα που μοιράζεται υπό μορφή επιδομάτων σε πολίτες και media, είναι το καλύτερο ηλεκτρικό σίδερο, που ισιώνει ότι έχει «τσαλακωθεί», όπως μάθαμε και από την βραβευμένη ταινία «Τα παράσιτα». Μετά την άρση της τρίμηνης καραντίνας, ατοπήματα, επαμφοτερίζουσες πολιτικές ανοίγματος των συνόρων, πληγώνουν ανεπανόρθωτα την οικονομία, την κοινωνία και συρρικνώνουν την εμπιστοσύνη στο πρόσωπο της κυβέρνησης. Μειώνεται σιγά –σιγά το θετικό πρόσημο από τη διαχείριση της πανδημίας και αυξάνεται η δυσφορία για τις νέες συνταγές αντιμετώπισης του ιού.

Έρχεται ένας δύσκολος χειμώνας. Η επιστροφή στην κανονικότητα, δεν υπάρχει στο μυαλό και του πιο αισιόδοξου πολίτη. Όλα τα πολιτικά κόμματα, αντί της συνεργασίας και της ενότητας, προτιμούν να αντιπολιτεύονται με διχαστικές πολιτικές. Ενώ βλέπουμε όλοι, τα λουκέτα που έρχονται, τη φτωχοποίηση των οικογενειών, τον κίνδυνο από τον άρπαγα γείτονα, την κατάρρευση όλων των κοινωνικών αξιών, επιδίδονται σε λαϊκίστικες πολιτικές, λες και ζούμε σε μια virtual reality μιας άλλης εποχής.

Πολίτες σε απόγνωση, απελπισία, φόβο, ανασφάλεια, προσπαθούν να μαντέψουν το αύριο, την επιβίωση τους και ψάχνουν εναγωνίως να κρατηθούν έστω κι από ξεφούσκωτα πολιτικά σωσίβια.

Η εμπορική κίνηση, στην κυριολεξία «σέρνεται», το «λίπος» των νοικοκυραίων έχει τελειώσει και το μόνο που απομένει είναι η απομόνωση στο σπίτι.

Αν αυτό υποδηλώνει την επιστροφή στην κανονικότητα, τότε και οι λέξεις χάσανε την αξία τους. Για πολλούς το μένουμε σπίτι δεν θα λέει τίποτα, μια και το σπίτι θα το έχουν πάρει οι Τράπεζες!

Στην Ευρώπη, στα σαλόνια της, παίζεται μια τελευταία ζαριά. Υπό αμφισβήτηση το «μάνα εξ ουρανού» για τις ασθενέστερες οικονομικά χώρες. Το «χρυσόμαλλο δέρας» αξίας άνω των εξήντα δις ευρώ, θα αξιοποιηθεί σωστά από τους πολιτικούς ταγούς μα ή θα ικανοποιήσουν και πάλι το ισόβιο πολιτικό χούι των παροχών.

Λάθη, παλινωδίες, εσωκομματική υποχωρητικότητα, δισταγμοί, θα σηκώσουν το «χειρόφρενο», στην επιστροφή στην κανονικότητα.

Το πολιτικό μας σύστημα, θα πρέπει να προσέξει μήπως η κοινωνική αποστασιοποίηση των πολιτών, εφαρμοστεί και στον δικό του χώρο. Οι δύσκολες ημέρες που έρχονται, ευνοούν κάθε είδους υπερβολή από πλευράς των πολιτών, που βρίσκονται σε απόγνωση. Για επιστροφή στην κανονικότητα θα μιλάμε,  μόνο ως το πιο σύντομο ανέκδοτο! Αυτή είναι η αδήριτη πραγματικότητα!

Τα παραλειπόμενα μιας πανδημίας. Του Θανάση Παπαμιχαήλ

Η πανδημία, η καραντίνα, το social distancing, κοινώς λεγόμενο, κοινωνική αποστασιοποίηση, μας έκαναν να καταλάβουμε την αξία της ανθρώπινης επαφής. Μας δίδαξαν ότι η επικοινωνία, δια ζώσης, είναι και εκπαιδευτική και θεραπευτική πολλές φορές.

Σήμερα, δεν υπάρχει η λεγόμενη «ζωντανή» επικοινωνία. Τα πάντα γίνονται «εκ του μακρόθεν» ή μέσω του ψηφιακού κόσμου.

Ένα γκρίζο σύννεφο, έχει απλωθεί πάνω από τις καρδιές μας και την καθημερινότητα μας. Το άλλοτε γνωστό σύνθημα «μαζί», επαναλαμβάνεται συμπληρωμένο «Μαζί αλλά με ασφάλεια»!

Τέλος οι χοροί στα πανηγύρια, υπό έξωση οι θαμώνες των beach bar των παραλιών. Μακριά κι αγαπημένοι, θα τραγουδάμε, θα χορεύουμε, θα διασκεδάζουμε.

Οι νέες σχέσεις εμπιστοσύνης χτίζονται πλέον με αλληλεγγύη. «Κράτα με να σε κρατώ, να ανεβούμε το βουνό», ό,τι πιο πολύτιμο αποκομίσαμε αυτή την ιδιαίτερη περίοδο που βιώνουμε και δεν γνωρίζουμε για πόσο ακόμη.

Φυσικά, τα διθυραμβικά σχόλια από κάθε πλευρά του πλανήτη για την αντιμετώπιση του covid-19 μας κάνουν να νοιώθουμε περήφανοι. Πήραμε αέρα στα πανιά μας, και συσπειρωθήκαμε γύρω από την εξουσία, στις δύσκολες αυτές στιγμές, σύμφωνα με την αγγλική φράση «rally around the flag effect», έστω κι αν τα ιδεολογικά μας χνώτα δεν ταιριάζουν.

Στην οικονομία, η πανδημία δημιούργησε μια πληγή βαθιά  χαίνουσα και πυορροούσα, σε όλους τους παραγωγικούς κλάδους, από τον τουρισμό μέχρι και τη διαφημιστική επικοινωνία. Με λιγότερες πωλήσεις, τα διαφημιστικά κονδύλια μειώθηκαν δραματικά. Τα πάντα βρίσκονται στο μικροσκόπιο της «υγειονομικής ζώνης των πρωτοκόλλων»!

Η λογική ως εργαλείο ερμηνείας της ζώσας πραγματικότητας, δεν «δουλεύει» πλέον.

Όλα τα σχέδια, πιθανόν να ανατραπούν από τον εξωγενή παράγοντα που ακούει στο όνομα «έξαρση της πανδημίας». Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, είμαστε πολλά «κλικ» μακριά για να επανέλθουμε στην γνωστή μας μέχρι χθες «κανονικότητα».

Η ζωή όλων μας, περνάει σε φάση «αφυδάτωσης».

Μια ματιά στους δρόμους θα το επιβεβαιώσει. Άνθρωποι γεμάτοι άγχος, ανησυχία, φόβο στα μάτια και κίνηση σε ιδιότυπη καραντίνα. Μάσκες, γάντια, σπρέι αντισηπτικών, σφιγμένες γροθιές για γρήγορο χαιρετισμό και μαντηλάκια εμποτισμένα με Dettol. Το αμυντικό όπλο, σε κάθε επιδημία, πανικό, έκτακτο εθνικό πρόβλημα, το χαρτί υγείας στοκαρισμένο σε όλα τα σπίτια. Η πρώτη έλλειψη προϊόντος από τα super markets. Κακόβουλες και αδιασταύρωτες εξηγήσεις θεωρούν ότι η έλλειψη στοκ χασαπόχαρτου, υποχρεώνει στην αγορά χαρτιού υγείας! Χρήζει ψυχολογικής ανάλυσης.

Μοναδική ελπίδα σωτηρίας της επικοινωνίας, είναι το διαδίκτυο. Κάνουμε  εκείνο που μας επιτρέπεται. Ζούμε για να επικοινωνούμε ψηφιακά, μετά από μια τρίμηνη ψηφιακή ωρίμανση, λόγω εγκλεισμού.

Για να μπορέσουμε να ξαναβρούμε τον καλό παλιό εαυτό μας, να βγούμε από το «χάλι» που βρισκόμαστε, χρειαζόμαστε να υπάρξουν πολιτικές ηγεσίες σε όλο τον κόσμο με όραμα αλτρουισμού και συνεργασίας.

Τα φάρμακα τύπου placebo δεν αποδίδουν σε βαριά ασθενείς.

Δυστυχώς, οι περισσότεροι πολιτικοί που βρίσκονται επικεφαλής πολλών κρατών, σε κάθε βήμα τους, πατάνε και τα κορδόνια των παπουτσιών τους.

Το μέλλον όλων μας έχει πολύ ξηρασία και δύσκολα να βρούμε νερό για να ποτιστούμε. Οι ποικιλώνυμες εξουσίες, καλούνται να δώσουν τα δικά τους δείγματα γραφής, για την επιστροφή στο ένδοξο παρελθόν. Μέχρι τώρα, την έβγαλαν ζάχαρη, όμως η συνέχιση της πανδημίας μπορεί να τους εξαναγκάσει σε άτακτη φυγή. Οι πολίτες καραδοκούν!

Θανάσης Παπαμιχαήλ, Επικοινωνιολόγος

Social media και πολιτικοί. Του Θανάση Παπαμιχαήλ

Ο Πρόεδρος Ομπάμα, άνοιξε το δρόμο. Με ευφάνταστες μεθόδους επικοινωνίας, ήρθε σε επαφή με το κοινό του, έκανε διάλογο, προώθησε την ατζέντα του και κέρδισε τις εκλογές. Άκουγε περισσότερο από όσο μίλαγε και ξόδεψε πολύ λιγότερα από ότι θα ξόδευε σε παραδοσιακούς τρόπους επικοινωνίας.

Στοχευμένη επικοινωνία, με πλατφόρμες που γνωρίζουν τι σκέφτονται οι άνθρωποι, τι τους απασχολεί, μοναδικές απόψεις και όχι πακεταρισμένες απαντήσεις σε τυποποιημένες δημοσκοπικές ερωτήσεις.

Σε μια εποχή ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων, απογοήτευσης των πολιτών από το πολιτικό προσωπικό, το διαδίκτυο φαίνεται να κερδίζει την πρωτοκαθεδρία σε σχέση με τα παραδοσιακά μέσα.

Οι πολιτικοί ανακάλυψαν τα social media, λόγω χαμηλού κόστους και για λόγους εύκολης προσπάθειας να στείλουν άμεσα τα μηνύματα τους. Πολλάκις άγαρμπα και ανέμπνευστα. Χρειάζονται πολλά περισσότερα από το να πετάξεις μια ατάκα ή να βάλεις τη φωτογραφία, για να μετασχηματιστεί ο τρόπος της επικοινωνίας πολίτη με πολιτικό. Μέσα από το διαδίκτυο, οι πολίτες αναζητούν σύνδεση με άλλους ανθρώπους, η γνώμη τους μετράει, δημοσιοποιούν τις σκέψεις τους, αφηγούνται τη δική τους ιστορία και επηρεάζονται από τη γνώμη άλλων ατόμων, που εκτιμούν αν και δεν γνωρίζουν προσωπικά τις περισσότερες φορές.

Πολιτικά κόμματα και πολιτικοί χρησιμοποιούν τη διάδραση που προσφέρει το διαδίκτυο, μονοδιάστατα. Απλά μεταδίδουν το μήνυμα τους. Και η αποτελεσματικότητα είναι πάντα πολύ χαμηλή.

Έρευνες έχουν καταδείξει ότι οι πολίτες θέλουν να συμμετέχουν πιο ενεργά στα κελεύσματα των πολιτικών, μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα.

Αν οι πολιτικοί νοιάζονταν όντως για τα «θέλω» των πολιτών- ψηφοφόρων τους και θέλουν να τους απευθύνουν το όραμα τους, τότε θα πρέπει να απομακρυνθούν από αυτόν τον τρόπο της επικοινωνίας, μέσα από τα social media και να εφεύρουν άλλους τρόπους μεταφοράς των «εύπεπτων» μηνυμάτων τους. Οι πολίτες θέλουν να βλέπουν και να διαβάζουν για πολιτικές ανάπτυξης, δικαιώματα νέων, προτάσεις για μείωση της ανεργίας και βελτίωση του επιπέδου ζωής.

Το φλερτ των πολιτικών με το νέο ψηφιακό κόσμο, τον μαγικό κόσμο των social media, φέρνει πολλές φορές και τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Μπορεί ακόμη και να γκρεμίσει πολιτικές καριέρες που κάποτε, κάποιοι έχτιζαν για χρόνια.

Αν δεν έχει ο πολιτικός, έμπειρους συνεργάτες στα social media καλύτερα να εγκαταλείψει το «άθλημα». Ασφαλέστερο ένα δύσκολο μονοπάτι που το γνωρίζεις από μια σύγχρονη λεωφόρο, όταν δεν γνωρίζεις τις σημάνσεις.

Στις μέρες μας, η πανδημία τα άλλαξε όλα. Οι παραδοσιακοί τρόπου επαφής με τον πολίτη, χειραψία, αγκαλιά, προσωπική συζήτηση, αντικαταστάθηκαν με χειραψία αγκώνα, ενάμιση μέτρο απόσταση για συζήτηση και αποφυγή  επικοινωνίας με τα γνωστά έντυπα.. Άπαντα, ψηφιακά! Σε λίγο καιρό και διαδικτυακές εκλογές, χωρίς ψηφοδέλτια.

Ήρθε η ώρα, του ψηφιακού κόσμου.

Οι πολιτικοί πρέπει να γνωρίσουν τον νέο αυτόν κόσμο και τους κανόνες της διαδικτυακής δραστηριότητας. Να μάθουν τις σωστές πρακτικές και τους τρόπους αποφυγής των παγίδων. Να ξέρουν, αν απαντούν στα σχόλια και ερωτήσεις, αν τα υβριστικά σχόλια κάνουν πως δεν τα βλέπουν ή πρέπει να  απαντάνε..

«Δουλεύουν» καλύτερα οι μακροσκελής αναρτήσεις ή οι μικρές και στοχευμένες; Όλα αυτά και άλλα πολλά μυστικά απαιτούνται για μια σωστή επικοινωνία μέσω του διαδικτύου, ενός πολιτικού. Αν δεν τα ξέρει, καλύτερα να συνεχίσει τον παλιό παραδοσιακό τρόπο επικοινωνίας ή να προσλάβει επαγγελματίες του είδους!

Θανάσης Παπαμιχαήλ, Επικοινωνιολόγος

Πρόωρες εκλογές και ο ξαφνικός «θάνατος του εμποράκου»! Του Θανάση Παπαμιχαήλ

Πρόωρες εκλογές, μέσα στο καλοκαίρι, είχαμε ένα χρόνο πριν. Στήθηκαν καλοκαιριάτικα οι κάλπες, μαζί με τις ομπρέλες και ξαπλώστρες στην παραλία.

Ήταν οι πρώτες που έγιναν τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου, ενώ συνήθως για αναμετρήσεις εκλογικές, προτιμούνται Ιούνιος, Αύγουστος και Σεπτέμβριος.

Το δόγμα του αείμνηστου Ανδρέα Παπανδρέου «Δεν θα χαλάσουμε τα μπάνια του λαού», φαίνεται ότι δεν συγκινεί, πλέον, τους νέους αρχηγούς των κομμάτων εξουσίας.

Στον κοινοβουλευτισμό, όπου βλέπεις μπόσικο τον αντίπαλο, του ρίχνεις στο ψαχνό! Και το κυβερνών κόμμα, βλέποντας τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, και τις κινήσεις διεύρυνσης της αξιωματικής αντιπολίτευσης και το ζοφερό σκηνικό της «κάθαρσης» που φαίνεται στο προσκήνιο, σκέφτεται σοβαρά να «στερήσει» και φέτος τα μπάνια του λαού.

Να κάνει restart, για άλλα τέσσερα χρόνια, «καίγοντας» παράλληλα την απλή αναλογική, που τόσο την τρομάζει.

Η χώρα βρίσκεται σε περιδίνηση. Στο εσωτερικό στήνεται σκηνικό πόλωσης, το πολιτικό σύστημα βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο αξιοπιστίας και η κοινωνία φοβισμένη για όσα πέρασε και οι πολίτες τρομαγμένοι για όσα αναμένουν ότι θα συμβούν το φθινόπωρο. Στην υγεία τους και στην τσέπη τους. Στα εθνικά μας θέματα, όλα παίζονται στη στιγμή που κάποιος θα κάνει το μοιραίο λάθος και θα βάλει «μπουρλότο» στην ησυχία χιλιάδων πολιτών εκατέρωθεν των χωρών. Μόνο αν κλείσεις, τα μάτια δεν βλέπεις το πρόβλημα. Ότι αυτό που χρειάζεται είναι σύνεση, ομόνοια, ψυχραιμία όλων των κομματικών παρατάξεων και όχι πρόωρες εκλογές. Η κοινωνία είναι σύνολο, δεν είναι άθροισμα ιδεολογικών τάσεων και απόψεων, κόμμα διαμαρτυρίας και στιγμιαίου συμφέροντος.

Είναι γεγονός ότι το φετινό καλοκαίρι, θα είναι πολύ δύσκολο και για την μονοκαλλιέργεια του τουριστικού προϊόντος.

Θα μετρήσουμε πληγές, απώλειες, δυσκολίες απερίγραπτες, που μας δημιούργησε η πανδημία. Οι προσδοκίες είναι πολύ μικρότερες και οι δηλώσεις των κυβερνητικών μετριοπαθείς και μετρημένες. Το κράτος ανέλαβε το μερίδιο ευθύνης που του αναλογεί αλλά οι πρωτόγνωρες καταστάσεις δεν μας αφήνουν κανένα περιθώριο για ένα νέο βιώσιμο και ανταγωνιστικό μοντέλο συγχρόνου τουριστικού προϊόντος. Άλλωστε, όλοι προδικάζουν, στο τέλος της τουριστικής σεζόν, θα μετρήσουμε υψηλά νούμερα ανεργίας και εσόδων εκ τουρισμού.

Αυτά είναι γνωστά στην κυβέρνηση όπως είναι γνωστό ότι με την έλευση του φθινοπώρου ότι  και η πανδημία θα επιστρέψει και τα οικονομικά των Ελλήνων θα βρεθούν στο ναδίρ. Η διεκδίκηση νέας λαϊκής εντολής θα είναι απείρως δυσκολότερη, από πιθανές πρόωρες εκλογές μέσα στο καλοκαίρι.

Σήμερα, το περιβάλλον είναι ακόμη θετικό για την κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός, έχει ξεκαθαρίσει σε όλους τους τόνους ότι δεν υπάρχει λόγος να γίνουν εκλογές. Φυσικά, οι πρόωρες εκλογές δεν προαναγγέλλονται. Την ευθύνη την έχει ο εκάστοτε Πρωθυπουργός και κάνει την κίνηση όταν σταθμίσει στη ζυγαριά τα υπέρ και τα κατά της απόφασης.

Στο συρτάρι του τραπεζιού του είναι και όποτε θέλει τις βγάζει.

Αν ο Πρόεδρος της Κυβέρνησης, κρατήσει το λόγο του, ότι δεν συντρέχει κανένας λόγος για να οδηγηθεί η χώρα πρόωρα σε εκλογές υπογραμμίζοντας πως πρώτη προτεραιότητα αποτελεί η ανάταση της χώρας και όχι το μικροπολιτικό συμφέρον της ανανέωσης της εντολής στην κυβέρνηση του, θα είναι ο πρώτος Πρωθυπουργός που θα κερδίσει επάξια το βραβείο αξιοπιστίας πολιτικού προσώπου, που ότι λέει το κάνει.

Και θα είναι ο πρώτος πολιτικός, που θα μπορεί με περηφάνια να δηλώνει ότι «Δεν είναι όλοι οι πολιτικοί ίδιοι»!

Θανάσης Παπαμιχαήλ, Επικοινωνιολόγος