Φταίμε και εμείς, φταίνε και οι άλλοι! του Θανάση Παπαμιχαήλ

Ως λαός έχουμε μια λανθάνουσα εντύπωση ότι λόγω της ιστορικής κληρονομιάς μας στον τομέα της πολιτικής φιλοσοφίας αλλά κυρίως λόγω των πολιτικών δυσκολιών, ενίοτε τραγωδιών που βίωσαν το έθνος και η χώρα μας από τις ημέρες της Εθνικής Απελευθέρωσης έως σήμερα έχουμε αναπτύξει μια εξαιρετική αίσθηση να αντιλαμβανόμαστε τις συμβαίνει εις βάθος στο χώρο της πολιτικής. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι κάθε οδηγός ταξί, θαμώνας καφενείου, παραδοσιακού και διαδικτύου, κάθε εργαζόμενος ακόμη και σε «όρθιες θέσεις» εργασίας, κάθε συγγενής και κοινωνικός μας γνώριμος πιστεύει πως είναι δεινός πολιτικός αναλυτής, μοναδικός γνώστης των κρυμμένων πολιτικών επιδιώξεων και προφήτης όλων των μελλοντικών εξελίξεων. Πάντα ως πομπός, ποτέ ως δέκτης μηνυμάτων πολιτικής πληροφορικής.
Το ισχύον σύστημα ενημέρωσης των πολιτών δια μέσου όλων των ΜΜΕ τους έχει εθίσει στην επιφανειακή κατανόηση της πολιτικής επικαιρότητας, με συνθήματα και ατάκες.
Στη συνέχεια, γίνεται προσπάθεια να «ερμηνευθούν» και να αναλυθούν πολιτικά. Τις περισσότερες φορές όσο ελκυστικά κι αν είναι τα ευφυολογήματα, ακολουθούνται από πρόχειρα σχόλια και απαξιωτικές αιχμές.
Στη χώρα μας, οι πολίτες της δεν έχουν εκπαιδευτεί να ασχολούνται με τις πολιτικές εξελίξεις στο επίπεδο της δεύτερης κατανόησης, που διεισδύει στην καρδιά του θέματος και μένουν στην επιφάνεια, στην πρώτη ανάγνωση.
Στην τελευταία συνεδρίαση ενός πολιτικού κόμματος εξουσίας, κυριάρχησε στα Μέσα και κατ’ επέκταση στην ενημέρωση των πολιτών, αντί των πολιτικών αναλύσεων των πρωτοκλασάτων πολιτικών, η φράση ενός υπουργού για φυλακίσεις πολιτικών αντιπάλων, επιδιώκοντας μ’ αυτό τον τρόπο την τρομοκράτηση των πολιτικών του αντιπάλων. Ζήτησε «επώνυμο αίμα» πολιτικών.
Και όλα αυτά σε μια χώρα, όπου οι πολίτες ισχυρίζονται ότι είναι πολιτικά προβληματισμένοι, συνειδητοποιημένοι και σκεπτόμενοι. Φανταστείτε, να είχαν άλλη άποψη.
Πολίτες, που στην πλειοψηφία τους πιστεύουν ότι η κάθε εκλογική αναμέτρηση είναι η πιο σημαντική από τις προηγούμενες κι όμως ψηφίζουν για άλλη μια φορά τους πιο «ασήμαντους» για να τους εκπροσωπήσουν.
Πυροβολούν το «παλιό», ζητωκραυγάζουν το «νέο», χωρίς να γνωρίζουν τι ακριβώς πρεσβεύει.
Όλα αυτά τα γνωρίζουν τα πολιτικά μας κόμματα και τα εργαλειοποιούν στην κατάλληλη στιγμή.
Εργαλειοποιούν, την ποδοσφαιρική «κούπα», δίνοντας την σε ομάδα περιοχής που θα γείρει την εκλογική ζυγαριά προς το μέρος τους.
Εργαλειοποιούν, τα κατώτερα ένστικτα  ομάδας πολιτών για ιδιοτελείς σκοπούς και λόγους.
Εργαλειοποιούν, ακόμη και αυτοχειρίες πολιτών, αλλά και καταστροφές από την κλιματική αλλαγή.
Εργαλειοποιούν, διαστρεβλώνοντας δηλώσεις με διαστρέβλωση λέξεων.
Εργαλειοποιούν, κάθε εκλογικό σύστημα, για να κερδίσουν εντυπώσεις και δυνατότητες παρέμβασης.
Εργαλειοποιούν τις ανάγκες των πολιτών μετατρέποντας τις ως «λίπασμα» παροχών και ανέφικτων υποσχέσεων.
Εργαλειοποιούν τα πάντα, αρκεί να υπάρχει υποψία ψήφου.
Ας μην αναρωτιόμαστε λοιπόν τι φταίει για το κατάντημά μας.
Φταίμε κι εμείς, φταίνε και οι άλλοι όπως λέει και το γνωστό μας άσμα.

***Ο Θανάσης Παπαμιχαήλ είναι επικοινωνιολόγος

Εντολή λαού. Του Θανάση Παπαμιχαήλ

Ποιος θα επικρατήσει. Σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες. Κυριάκος ή Αλέξης; Αλλά αυτό ήταν πάντα η γοητεία και πρόκληση της πολιτικής. Μπήκανε στο χορό, θα χορέψουν όπως τους βαράνε τα νταούλια, οι εγχώριοι πολίτες, οι αγορές, οι δανειστές και οι κάθε είδους «νταβατζήδες» σύμφωνα με την ατάκα επιφανούς πολιτικού προσώπου που πρωταγωνιστεί στο πολιτικό σήριαλ «ο χορός της σιωπής», όλα τα μνημονιακά χρόνια.
Όσο για το μαντήλι του μνημονιακού χορού, όσοι το κράτησαν, βρέθηκαν «φαρδιά πλατιά» σε κάδους απορριμμάτων. Τα κλασικά κλαψουρίσματα τους δεν βρίσκουν πρόθυμους πολίτες να τα ακούσουν. Θεωρούνται πολιτικές αδυναμίες.
Με τσιρίδες, αφορισμούς, λασπομαχίες, και τους λεγόμενους τζάμπα μάγκες, προσπαθούν να κερδίσουν λίγους δημοσκοπικούς πόντους για να χειραγωγήσουν και να συσπειρώσουν παλιούς και νέους ψηφοφόρους. Επί ματαίω. Τα δημοσκοπικά ευρήματα παραμένουν σε ρυθμό ασανσέρ. Πότε ο ένας πάνω, πότε ο άλλος. Η διάκριση μεταξύ επιθυμητού και εφικτού δεν είναι δυνατή πέραν ολίγων ημερών.
Τα πάντα ρει και κανένας δεν μπορεί να προβλέψει που θα κάτσει η μπίλια. Περισσότερες είναι οι πιθανότητες να κερδίσεις στο τζόκερ, παρά να μαντέψεις τα εκλογικά ποσοστά των δύο  μονομάχων.
Τον έναν δεν τον θέλουμε, τον άλλον δεν τον γουστάρουμε. Δεν τον θέλουμε για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. Πιο κερδισμένη η αποχή από το μεγάλο κύμα των αναποφάσιστων.
Οι συμμαχίες εύθραυστες, οι συσχετισμοί δυνάμεων ρευστοί, οι ιδεολογικές διαφορές ανυπέρβλητες και οι πρωταγωνιστές αμάθητοι για πολλά περιθώρια συνεργειών για κυβερνησιμότητα αν δεν  κερδηθεί το στοίχημα της αυτοδυναμίας. Το πολιτικό σύστημα και το οικονομικό μοντέλο της χώρας μας θα ταλαντεύονται αενάως αν Κυριάκος και Αλέξης δεν τα βρουν.
Ήδη τα επιτελεία των μονομάχων, παίρνουν τη «θέση μάχης» που αναλογεί στον καθένα, ενόψει των πολλαπλών εκλογών που θα ακολουθήσουν μέσα στο νέο χρόνο. Με καθημερινές πολιτικές ασκήσεις εντυπωσιασμού, προσπαθούν να καθορίσουν την ατζέντα και να πλασαριστούν ως επαΐοντες στο πολιτικό κονσομασιόν της ψυχολογικής στήριξης των αθεράπευτα εραστών κάθε είδους ψηφοφορίας. Δημοσκόποι και πολιτικοί αναλυτές βλέπουν «πόρτα» και στους δύο μονομάχους από μεγάλο ποσοστό του συνόλου των ψηφοφόρων.
Κάποιος θα κερδίσει τη «μούντζα», κάποιος την ταμπέλα του «δεν τραβάει» με το αρνητικό πρόσημο να πάει σύννεφο και για τους δύο. Προσπάθειες ετεροπροσδιορισμού των δύο, σε κάποιους άλλους δεν «δουλεύει» και δεν δημιουργεί δυναμική στην κοινωνία. Η πόλωση σε όλη της την μεγαλοπρέπεια. Φυσικά το φαινόμενο «ο ένας μου μυρίζει, ο άλλος μου ξινίζει» δεν συνιστά μνημονιακή πολιτική ιδιαιτερότητα. Είναι ένα σύμπτωμα που έχει τις ρίζες του στην πρώτη δεκαετία της μεταπολίτευσης, με τον τότε γνωστό μας δικομματισμό.
Καθημερινά οι ηγέτες μας, με τα λεγόμενα τους, μας έχουν καθηλωμένους στην αβεβαιότητα για το αύριο. Είμαστε σε κατάσταση «εκτάκτου ανάγκης», σύμφωνα με το γνωστό λαϊκό άσμα, που κρατάει μεγάλο χρονικό διάστημα, έχει ριζώσει και απειλεί να μονιμοποιηθεί και παράλληλα θα οδηγήσει τη συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας μας, να αντιδράσει με απρόβλεπτες εκ νέου συνέπειες. Μόνη λύση, μια νέου τύπου δημοκρατική συνεργασία όλων όσων βάζουν το συμφέρον των πολιτών πάνω από το κομματικό και προσωπικό συμφέρον. Εντολή λαού. Βρείτε τα!

Θανάσης Παπαμιχαήλ, Επικοινωνιολόγος
 

Ο μεσαίος χώρος πεθαίνει, μαζί με την μεσαία τάξη. Του Θανάση Παπαμιχαήλ

Τόνοι μελανιού χύνονται για να οριοθετηθεί αλλά και να «σηκωθεί» ο μεσαίος χώρος από τον καναπέ, για να αλλάξει την πολιτική κατάσταση στη χώρα. Να μπει «φρένο» στη διολίσθηση στα άκρα της κοινωνίας. Να γίνει ένα «rebranding» της κεντροδεξιάς. Έπεα πτερόεντα. Δεν υπάρχει μεσαίος χώρος, ούτε μεσαία τάξη. Η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας μας άφησε χρόνους, με τα μνημονιακά προγράμματα που εφαρμόζονται οκτώ χρόνια τώρα.

Με πολιτικές ηγεσίες κατώτερες των περιστάσεων και πολύ ικανότερες στη διασφάλιση των «δικών» τους προνομίων, αδιαφορώντας για το ασφυκτικό «πνίξιμο» της μεσαίας τάξης από τα μέτρα των «δανειστών» που και με μεγάλη ευκολία ψήφισαν. Το κλίμα ευφορίας το οποίο βίωνε η μεσαία τάξη, έγινε κλίμα εφορίας με κατασχέσεις, πλειστηριασμούς και «διακονίας» έξω από εκκλησίες και δημαρχεία. Και οι πολιτικοί μας, διεκδικούν ρόλο μεγαλύτερο από τη σκιά τους, μοιράζοντας απλόχερα στους πολίτες επιδόματα και στην κοινωνία κακομοιριά και κλαψουρίσματα για εθνική ανάταση, με απύλωτη και ανεύθυνη μεγαλοστομία και λαϊκά, μπούρδες! Έχουν κλειδωθεί, περιχαρακωθεί στο ναό της δημοκρατίας, στη Βουλή, ασχολούνται με τις ιδεοληψίες τους και έχουν πετάξει το κλειδί έξω από το παράθυρο, μένοντας στη σιγουριά της αστυνομοκρατούμενης περιοχής ασφαλείας τους. 

Ο άλλοτε νοικοκύρης της μεσαίας τάξης, αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της έξωσης από το ίδιο του το πατρικό σπίτι, δεδομένης της αδυναμίας να επιβιώσει αυτός και η οικογένειας του ή να πληρώσει τους δυσβάσταχτους φόρους.

Οι διαφορές μεταξύ νεοφιλελευθερισμού, φιλελευθερισμού κρατικοδίαιτης ή ελεύθερης αγοράς τον αφήνουν παγερά αδιάφορο. Δίψα για έναν αληθινό πολιτικό άνδρα, που θα παλέψει γι αυτό και όχι για τις συλλογικότητες, συντεχνίες, και «αόρατους» ταξικούς εγχώριους και ξένους εχθρούς.
Ο πολύ φορτωμένος με γνώσεις νέος, που «έφαγε» χρόνια και περιουσίες για να πάρει όλα όσα γνωστικά εφόδια χρειάζεται να έχει στη σύγχρονη κοινωνία ένας νέος εργαζόμενος, βρίσκει κλειστές πόρτες και την αναξιοκρατία να βασιλεύει. Απαξιώνει την πολιτική και τους πολιτικούς και βρίσκει διέξοδο στις εκτός των συνόρων ευκαιρίες. 

Όμως, οι πολιτικοί μας, δεν αφήνουν την πραγματικότητα να τους χαλάσει την ωραία εικονική πραγματικότητα που ζουν. Με υποσχέσεις που οι ίδιοι δεν πιστεύουν, με άπειρες στρεβλώσεις των επιχειρημάτων τους, με παλαιομοδίτικες ιδεοληπτικές απόψεις να πρυτανεύουν και με μοναδικό φόβο στις συλλογικότητες του πεζοδρομίου, ξιφουλκούν κατά πάντων στήνοντας ψεύτικα σκηνικά έναντι εικονικών εχθρών. Και τις περισσότερες φορές προτείνουν θεραπεία χειρότερη από τη νόσο.
Ενώ τα αποθέματα σανού λιγοστεύουν και οι πολιτικοί γυρολόγοι περισσεύουν.

Οι πολίτες στοιβάζονται στα πολιτικά άκρα, απογοητευμένοι από τις χρόνιες παθογένειες του κέντρου. Το βλέπουμε σε όλο τον κόσμο. Από την ψήφιση του Τράμπ, μέχρι το σύνολο των ευρωπαίων πρωθυπουργών. 

Η μεσαία τάξη, πεθαίνει αν δεν πέθανε οριστικά και μαζί της ο μεσαίος χώρος. Γιατί ο μεσαίος χώρος δεν είναι μόνο η ιδεολογία που τον χαρακτηρίζει αλλά και άλλα κοινωνικοοικονομικά στοιχεία. 
Οι επόμενες εκλογές θα χαρακτηριστούν ως το λυκόφως του μεσαίου χώρου και της συμμετοχής του στο εκλογικό αποτέλεσμα, γιατί η μεσαία τάξη μετακόμισε αλλού!

*** Ο Θανάσης Παπαμιχαήλ είναι Επικοινωνιολόγος.