Δευτέρα 16 Ιουλίου 2018

Παραπληροφόρηση στην εποχή της υπερπληροφόρησης. Του Θανάση Παπαμιχαήλ



Μια σατυρική κωμωδία, λίγο παρατραβηγμένη από τα μαλλιά, αλλά πολύ εύστοχη στην κοινωνία που ζούμε, μια ταινία της πρώτης δεκαετίας του νέου αιώνα με τίτλο «wag the dog» και μεταφρασμένο ελληνικά «Ο Πρόεδρος, ένα ροζ σκάνδαλο και ένας πόλεμος».
Μια καμπάνια δημοσιότητας, για την ανατροπή της αρνητικής εικόνας ενός σκανδαλιάρη Προέδρου, με την «κατασκευή» ενός ανύπαρκτου, φανταστικού πολέμου της χώρας του Προέδρου, με μια μικρή και άγνωστη για τους περισσότερους χώρα ακόμη και με γεωγραφικό προσδιορισμό.
Τα αποτελέσματα ικανοποιητικά, η προεκλογική καμπάνια του Προέδρου συνέπεσε με τον νικηφόρο πόλεμο που έδωσε και τελικά επανεξελέγη πανηγυρικά.
Μια μικρή σεξουαλική παρενόχληση δεν στάθηκε ικανή να του κόψει ψήφους και να τον οδηγήσει εκτός του Λευκού Οίκου.
Η αμυντική παραπληροφόρηση με τις ψευδείς ειδήσεις, φανταστικού πολέμου, κατασκευασμένες από τη μία, και η ανάγκη υπερπληροφόρησης για τον πόλεμο των ΜΜΕ προς τους πολίτες από την άλλη, απομάκρυναν το επίμαχο θέμα της σεξουαλικής παρενόχλησης της ανήλικης μαθήτριας από τον Πρόεδρο. Μια «μαύρη» προεκλογική εκστρατεία για την κάλυψη μιας δυσάρεστης κατάστασης για την πολιτική επιβίωση του Προέδρου.
Οι λαοί συσπειρώνονται σε εθνικούς κινδύνους, στο πρόσωπο του ηγέτη τους. Ξεχνάνε και έωλες υποσχέσεις και δυσβάσταχτους φόρους και κάθε είδους σκάνδαλο.
Μετά την επιτυχία της ταινίας «wag the dog» κάθε στρατιωτική επέμβαση ελέγχεται από δημοσιογράφους και πολιτικούς αναλυτές, αν  υπάρχει από πίσω κάποια άλλη πολιτική σκοπιμότητα. Καχυποψία, εύλογη από μια πολύ επιτυχημένη στρατηγική παραπληροφόρησης.
Στα καθ’ ημάς, στον δικό μας πολιτικό χώρο, οι ψευδείς πληροφορίες χρησιμοποιούνται με μεγάλη ευκολία. Μια ματιά στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και στα ηχεία αναμετάδοσης των κεντρικών ειδήσεων των τηλεοράσεων, θα πείσει και τον πιο δύσπιστο πολίτη. Διαφθορά, ψευδολογία, μίζες, σκάνδαλα υπαρκτά και ανύπαρκτα, κατηγορίες ασαφείς και αναπόδεικτες, σοκαριστικές αποκαλύψεις, σκηνοθετημένες δωροδοκίες κακέκτυπων χολιγουντιανών σεναρίων, εκστρατείες λάσπης, αφερέγγυες υποσχέσεις και πολλά άλλα, συμπληρώνουν το πάζλ της παραπληροφόρησης για ίδιον όφελος των δημιουργών.
Η χειραγώγηση της κοινής γνώμης, μέσω της ανασφάλειας για την εργασία, το βιοτικό επίπεδο, το μέλλον των πολιτών και των παιδιών τους, της εδαφικής ακεραιότητας και του πατριωτισμού, είναι «έργα» που πουλάνε μέσω των media. Σήμερα το τέλειο περιβάλλον για την παραπληροφόρησης, με τη διάδοση ψευδών ειδήσεων και με στόχο ακόμη και την οικονομική χειραγώγηση της κοινής γνώμης, είναι το περιβάλλον του διαδικτύου. Θύματα «ινστρουχτόρων» πολιτικο-οικονομικών συμφερόντων, βρισκόμαστε σε πλήρη σύγχυση για όλα τα θέματα που μας απασχολούν. Με διαρροή πληθώρας ανώνυμων πληροφοριών από αξιόπιστες πηγές και φερόμενους ειδικούς, βομβαρδιζόμαστε με ήσσονος σημασίας θέματα και μας διαφεύγουν τα κύρια.
Ευτυχώς στρατηγικές όπως η wag the dog, δεν έχουν ακόμη μπει στο οπλοστάσιο των κατεχόντων οικονομικές και πολιτικές εξουσίες, αλλά καλύτερα να μη «βάζουμε» ιδέες…
Θανάσης Παπαμιχαήλ, Επικοινωνιολόγος

Δεν υπάρχουν σχόλια: