Ο φόβος του άλλου...

Άρθρο της Στέλλας Παπαμιχαήλ - Δημοσιογράφου/ O φόβος του άλλου, του διαφορετικού, αυτού που δεν το νιώθουμε ως δικού μας και το πολεμάμε άλλοτε λεκτικά, άλλοτε με εχθρικές συμπεριφορές, άλλοτε με ρουκέτες, όπως στην πολύπαθη Μέση Ανατολή στοιχειώνει το φετινό καλοκαίρι. Εδώ η ρήση του Ζαν Πολ Σαρτρ «Κόλαση είναι οι άλλοι άνθρωποι» βρίσκει σάρκα και οστά, συνθλίβοντας παράλληλα την ιδέα της ειρηνικής συνύπαρξης παρά τη διαφορετικότητα στην θρησκεία, τις ιδέες, την κουλούρα, την αποδοχή. Την εμμονή της εναντίωσης στον ξένο, τον αλλότριο και τον διαφορετικό τη συναντάμε φυσικά και στις δυτικές κοινωνίες, που επαίρονται για τον πολιτισμένο τρόπο συμπεριφοράς τους. Εδώ οι εχθρικές συμπεριφορές δεν εκφράζονται, βεβαίως, με πόλεμο και με εκτόξευση ρουκετών αλλά με ρατσιστικούς νόμους, ρατσιστικές συμπεριφορές και σχόλια που στόχο έχουν να προσβάλουν και να υποτιμήσουν το διαφορετικό. Ο άλλος δεν είναι καλοδεχούμενος γιατί απλά δεν μας μοιάζει εξωτερικά, είναι μαύρος ή κίτρινος, δεν είναι καθολικός ή ορθόδοξος, δεν τρώει γαλοπούλα κατά τον προσφιλή τρόπο που την μαγειρεύουμε εμείς τα Χριστούγεννα και δεν θα γίνει ποτέ άξιος να συνυπάρξει ως σύζυγος για τον γιο ή την κόρη μας. Αυτό το τελευταίο «αξίωμα» πραγματεύεται η γαλλική κωμωδία με τον χαρακτηριστικότατο τίτλο «Θεέ μου τι σου κάναμε», που προβάλλεται στους ελληνικούς κινηματογράφους, αφού έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη φετινή εισπρακτική επιτυχία στην Γαλλία. Με βασική ιδέα τον φόβο του ξένου, η ταινία μέσα από ένα πνευματώδες και σπαρταριστό χιούμορ, που κακά τα ψέματα δεν μπορεί να βγάλει το ίδιο καλά ο αμερικανικός κινηματογράφος, αναδεικνύει ανάγλυφα το πώς όλοι μας συνειδητά η ασυνείδητα προβάλλουμε ένα τείχος προστασίας απέναντι στο καινούργιο και διαφορετικό, υιοθετώντας ρατσιστικά συνήθως σχόλια και πως, τελικά, ο μόνος τρόπος να το ξεπεράσουμε είναι να το παραδεχθούμε! Να αναγνωρίσουμε, δηλαδή, ότι εκούσια ή ακούσια είμαστε όλοι, ανεξαρτήτως εθνικότητας, φυλής ή θρησκεύματος, ρατσιστές… Μια συντηρητική μεγαλοαστική γαλλική οικογένεια πρέπει ξαφνικά να αποδεχθεί στους κόλπους της, τους εκλεκτούς γαμπρούς που επέλεξαν οι κόρες τους, έναν Κινέζο, έναν Εβραίο, έναν μουσουλμάνο και έναν έγχρωμο από την ακτή Ελεφαντοστού… Ταινία με έξοχους χαρακτήρες, δυνατή ερμηνεία ρόλων που βασίζονται στην εύστοχη ατάκα, χωρίς γνωστό καστ αλλά με συμπαθέστατους ηθοποιούς κερδίζει από την αρχή το ακροατήριο. Νομίζω ότι είχα πολύ καιρό να γελάσω αλλά και να προβληματιστώ τόσο, όσο βεβαίως επιτρέπουν οι συνθήκες μέσα από ένα δίωρο έργο σε θερινό σινεμά της Αθήνας, μεσούντος ενός αλλόκοτου Ιουλίου…