Άρθρο του Θανάση Παπαμιχαήλ - Επικοινωνιολόγου
Διανύουμε, χωρίς αμφιβολία, περίοδο ακατάσχετης εκλογολογίας. Οι ευρωεκλογές και η πιθανότητα πρόωρων εθνικών εκλογών κυριαρχούν στις πολιτικές συζητήσεις. Μέσα σε αυτό το κλίμα ίσως φαντάζει άκαιρο να ασχολούμαστε με τις εκλογές της Αυτοδιοίκησης, τις «σίγουρες» εκλογές, που πάντα ξέρουμε πότε ακριβώς θα διενεργηθούν και δεν προσφέρονται για σπέκουλες και σενάρια. Όμως, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Γιατί μπορεί οι Δημοτικές και Νομαρχιακές Εκλογές να μην ευνοούν την παραπολιτική, αλλά σε καμία περίπτωση δε στερούνται θεματολογίας που αξίζει να αποτελέσει αντικείμενο ευρύτερης συζήτησης. Θεματολογίας θεσμικού, νομικού, πολιτικού αλλά και ουσιαστικού χαρακτήρα. Θεματολογίας που, εφόσον προσεγγιστεί με σοβαρότητα και υπευθυνότητα, μπορεί να δώσει τις λύσεις που χρειάζεται και η Αυτοδιοίκηση και ο τόπος.
Ένα από τα κεντρικά ζητήματα μιας τέτοιας συζήτησης δε μπορεί παρά να είναι η καθιερωμένη πλέον τακτική των κομμάτων να δίνουν «χρίσματα» στους υποψηφίους της Αυτοδιοίκησης που στηρίζουν. Πρόκειται για πρακτική τόσο συνηθισμένη, πλέον, που δεν αμφισβητείται πια. Κι όμως, θα έπρεπε να αμφισβητείται και μάλιστα σφόδρα από όλες τις πολιτικές δυνάμεις.
Τα χρίσματα στις εκλογές της Αυτοδιοίκησης είναι μια προβληματική πρακτική που πρέπει να καταργηθεί, για μια σειρά από λόγους. Πρώτα και κύρια, γιατί πολιτικοποιούν μια εκλογική διαδικασία, η οποία οφείλει να είναι ανεξάρτητη από παρόμοιες αγκυλώσεις. Το νόημα των αυτοδιοικητικών εκλογών δεν είναι να δώσουν την ευκαιρία στους πολίτες να εκφράσουν την πολιτική τους προτίμηση στα κόμματα της κεντρικής πολιτικής σκηνής. Γι αυτό το σκοπό υπάρχουν οι εθνικές εκλογές. Το νόημα των αυτοδιοικητικών εκλογών είναι να επιλεγούν οι κατάλληλοι άνθρωποι για να αντιμετωπίσουν τα τοπικά προβλήματα. Και αυτή η επιλογή –όπως δείχνει και η εμπειρία- δεν έχει αναγκαστικά σχέση με πολιτικές προτιμήσεις. Είναι μια επιλογή προσώπων, μια επιλογή με μεγάλη σημασία για τις τοπικές κοινωνίες.
Γι αυτό και είναι τουλάχιστον άκομψη η πρακτική των κομμάτων να θέλουν σώνει και καλά να βιάσουν αυτή την ελεύθερη έκφραση των πολιτών βάζοντάς τους το δίλημμα «θα βοηθήσεις τον τόπο σου ή το κόμμα σου;». Δίλημμα που τελικά τίθεται ως εξής: «είσαι πιστός στο κόμμα σου ή όχι;». Μπροστά σε αυτό το ερώτημα, δεν είναι παράξενο που οι περισσότεροι πολίτες λυγίζουν, σε βάρος συχνά του συμφέροντος του τόπου τους.
Πέραν, όμως, της ουσίας, τα κόμματα δε θα πρέπει να δίνουν χρίσματα και για λόγους συμβολικούς, για λόγους σημειολογίας. Διότι, ξέρουμε όλοι ποια είναι πραγματικότητα στα περισσότερα ψηφοδέλτια των αυτοδιοικητικών εκλογών: πολυσυλλεκτικές συνθέσεις, με συμμετέχοντες από όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα του πολιτικού φάσματος, σε μια προσπάθεια να προσεγγίσει ο συνδυασμός περισσότερους ψηφοφόρους. Όταν, λοιπόν, ένα τέτοιο πολύχρωμο ψηφοδέλτιο κατεβαίνει στις εκλογές υπό τη σημαία ενός και μόνο κόμματος, τη στιγμή που όλοι γνωρίζουν ότι στις τάξεις του ψηφοδελτίου συμπεριλαμβάνονται και ψηφοφόροι των αντιπάλων κομμάτων, τότε ποια άλλη μπορεί να είναι η αυθόρμητη αντίδραση κάθε καλόπιστου παρατηρητή παρά το γέλιο; Πρόκειται για εκχυδαϊσμό ουσιαστικά της ύψιστης διαδικασίας της δημοκρατίας μας. Τα πολιτικά κόμματα, ως θεματοφύλακες της δημοκρατικής μας παράδοσης, θα έπρεπε λογικά να μην υποπίπτουν σε παρόμοια ολισθήματα που πλήττουν ουσιαστικά το πολίτευμα και τον πολιτικό κόσμο. Αλλά ποιος ασχολείται στη σημερινή Ελλάδα με τέτοιες λεπτομέρειες;
Ευχής έργο θα ήταν, στις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές, να δούμε τα πολιτικά κόμματα να παρακολουθούν διακριτικά, από απόσταση τη διαδικασία, χωρίς να θέλουν να επιβάλουν τις δικές τους προτιμήσεις στις τοπικές κοινωνίες. Για να γίνει πραγματικότητα αυτή η ευχή, όμως, καλό θα ήταν να υπάρξει μια ευρύτερη συζήτηση για το θέμα, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων. Ίσως αυτό να είναι ένα πρώτο, αποφασιστικό βήμα για να πάψει η Αυτοδιοίκηση να είναι το αποπαίδι της εγχώριας πολιτικής σκηνής και να καταλάβει τη θέση που της αξίζει στο στερέωμα του πολιτικού και κοινωνικού μας βίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου