Πολίτες και πολιτικοί ζούμε σε έναν αναλογικό κόσμο αλλά επικοινωνούμε ψηφιακά! Άρθρο του Θανάση Παπαμιχαήλ Επικοινωνιολόγος-Συγγραφέας Οδηγών Πολιτικής Αυτοβελτίωσης (Σ.Ο.Π.Α.)

 

Είναι γνωστό ότι στην εποχή μας, η επικοινωνία και η διαμόρφωση της εικόνας ενός πολιτικού προσώπου, βρίσκονται σε ένα σημείο καμπής. Τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης έχουν δώσει μεγάλο μέρος τους στην νέα εποχή της αυτοματοποιημένης ενημέρωσης και σε αλγόριθμους, που αναδιαμορφώνουν ριζικά την προβολή του περιεχομένου των μηνυμάτων τους. Αποτέλεσμα, να χρειάζεται μία πολυεπίπεδη προσέγγιση που συνδυάζει τα παραδοσιακά μέσα, με τα λεγόμενα νέα ψηφιακά μέσα, για την αντιμετώπιση του κατακερματισμού των καθημερινών ειδήσεων. Σε μια κατηγορία επικοινωνίας αρκετά παγιωμένη, οι πολιτικοί  κάθε βαθμίδας θα πρέπει να αλλάξουν το αφήγημα τους, με νέο συναισθηματικό και εμπνευσμένο!

 

Και στην πολιτική επικοινωνία όπως συμβαίνει και στην εμπορική, οι πολιτικοί πρέπει να ακολουθούν τα νέα trends,με ήθος, ενσυναίσθηση και σεβασμό στους ανθρώπους, παίρνοντας παράλληλα και το πιθανό ρίσκο, αν θέλουν να κερδίσουν το μυαλό και τις καρδιές των πολιτών.

 

Παράλληλα, τα προς προσέγγιση κοινά στρέφονται σε προσωπικότητες όπως influencers, ανεξάρτητους δημιουργούς, παρά σε θεσμικά μέσα, για να πάρουν ακόμη και πρωτογενή πληροφόρηση. Οι λεγόμενοι από παλαιότερες εποχές, decision - makers, έχουν μεγαλύτερη επιρροή από τα γνωστά μας δελτία τύπου και συνεντεύξεις στα παραδοσιακά μέσα. Σημαντική πρέπει να θεωρείται και η ψηφιακή παρουσία, video, ενός πολιτικού προσώπου, που μιλά με αυθεντικότητα και καλλιεργεί συνθήκες εμπιστοσύνης, μέσα από άμεσες προσωπικές και πολυμεσικές παρεμβάσεις.

 

Η άρτι εμφανισθείσα τεχνητή νοημοσύνη, σύμμαχος στην δημιουργία προσωποποιημένου περιεχομένου, απαιτεί προσεκτική χρήση γιατί δημιουργεί και ανεξέλεγκτα ρίσκα, στην  εικόνα και φήμη του πολιτικού. Η  συμμετοχή σε εκπομπές ειδήσεων και λόγου, έχουν κουράσει τους πολίτες, με τις αναφορές σε  καταστροφές και συγκρούσεις, δίνοντας τις πρώτες θέσεις στην τηλεθέαση, σε εκπομπές του lifestyle.

 

Ο σύγχρονος πολιτικός έχει ανάγκη από  επικοινωνιακό  συνεργάτη, που θα λειτουργεί περισσότερο σαν partner αρκεί να είναι σε θέση να βλέπει το επόμενο που έρχεται και να διακρίνει την μεγάλη εικόνα, με στόχο να βρεθεί ο συνεργάτης του πολιτικός, ένα βήμα μπροστά από τους ανταγωνιστές του. Για να το πετύχει θα πρέπει να έχει ισχυρή στρατηγική εστίαση, μεγάλο βαθμό ευελιξίας στην προσαρμογή της παρούσας  κατάστασης,  πίστη στις δεξιότητες του πολιτικού και πρόσβαση σε τεράστια δεξαμενή τεχνογνωσίας, εργαλείων και δεξιοτήτων ακόμη και με βοήθεια του AI.

 

Σε αυτό το ταχύτατα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, η στρατηγική επικοινωνία της καριέρας ενός πολιτικού προσώπου, με πολιτική επάρκεια, συγκροτημένο λόγο, ελκυστική σκηνική παρουσία, και προσωπικό πολιτικό κεφάλαιο, δεν πρέπει να στηρίζεται στις γνωστές τακτικές του παρελθόντος και σε παρωχημένες ιδέες που δεν πρόκειται να "δουλέψουν" πλέον. Πολίτες και πολιτικοί ζούμε σε έναν αναλογικό κόσμο αλλά επικοινωνούμε ψηφιακά!

 

Κρίση θεσμών, απαξίωση πολιτικών αρχηγών και ο Κύριος... Κανένας! Άρθρο του Θανάση Παπαμιχαήλ Επικοινωνιολόγος-Συγγραφέας Οδηγών Πολιτικής Αυτοβελτίωσης (Σ.Ο.Π.Α.)

 

Στον Κύριο… Κανένα φαίνεται πως παγιώνεται η εναπόθεση της ελπίδας των Ελλήνων πολιτών για ένα καλύτερο αύριο, όπως επιβεβαιώνουν σε τακτική βάση τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων. Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις έρχεται πρώτος! Το μυθικό πρόσωπο ο "Κανένας" αναζητείται όπως ο "άγνωστος χ", στις εξισώσεις, για  να αναλάβει καλύτερα από τους πολιτικούς μας και να λύσει όλα τα προβλήματα ,που χρόνια τώρα έμειναν άλυτα!

 

Τα τελευταία χρόνια τα ποσοστά του "Κανένα" έχουν γίνει ο φόβος και ο τρόμος του πολιτικού μας συστήματος! Είναι μια "αόρατη" εναλλακτική πρόταση εξουσίας, εκτός του υπάρχοντος πολιτικού συστήματος. Οι φανατικοί οπαδοί του όταν έρθει η ώρα της κάλπης αυξάνουν το ποσοστό της αποχής ενώ στις δημοσκοπήσεις  βρίσκονται στη "γκρίζα ζώνη", μαζί με τους "αναποφάσιστους"!

 

Σήμερα ,η πλειοψηφία των ερωτηθέντων πολιτών  δηλώνει απογοητευμένη τόσο από την κυβέρνηση όσο και από την αντιπολίτευση, ενώ ένα συντριπτικό ποσοστό, που αγγίζει το 70% εκφράζει την αγωνία του ότι τα χειρότερα είναι μπροστά μας….. Η απαξίωση των  θεσμών, σε συνδυασμό με την ατμόσφαιρα απαισιοδοξίας να εντείνεται από την εικόνα που κυριαρχεί στην οικονομία ,με τα καταστήματα να βάζουν λουκέτο καθημερινά, τις σταθερές θέσεις εργασίας να «εξανεμίζονται» μαζικά, την αισχροκέρδεια  να καλπάζει και τον κοινωνικό ιστό να μην αντέχει τους κατ’ εξακολούθηση κραδασμούς από τις απεργίες, τις πορείες και τις κοινωνικές εντάσεις που απορρέουν από τις πολιτικές της ακρίβειας ,της λιτότητας, της ανασφάλειας που επιβλήθηκαν στη χώρα, χάρη της οικονομικής πολιτικής προς όφελος των δανειστών . 

 

Τα τελευταία οχυρά που έπεσαν στο βωμό των πλεονασμάτων λέγονται μισθοί και εργασιακά δικαιώματα με τους ίδιους τους ταγούς του συνδικαλιστικού κινήματος να χύνουν κροκοδείλια δάκρυα πάνω από την ταφόπλακα που οι ίδιοι βοήθησαν να τοποθετηθεί με τις επί δεκαετιών πράξεις και παραλείψεις τους. 

 

Άλλωστε, οι περισσότεροι από αυτούς έχουν εξασφαλίσει ένα πιο σίγουρο μέλλον στις παρυφές ή στα ενδότερα των πολιτικών κομμάτων. Την ίδια ώρα μεσούσης μιας πρωτόγνωρης κρίσης θεσμών που μοιάζει να μην έχει «πάτο», αναδύεται μια νέα «συμμαχία» πολιτικών προσώπων που δηλώνουν διατεθειμένοι να μας βγάλουν από το τέλμα και να ρίξουν φως στο τούνελ.

Όσο και αν ακούγεται παράξενο δεν πρόκειται για νέα πρόσωπα που αφουγκράστηκαν τις ανάγκες της κοινωνίας και σπεύδουν για βοήθεια, αλλά για τα ίδια πρόσωπα που άλλοτε ως οδηγοί και άλλοτε ως συνοδηγοί κατηύθυναν το πλοίο που αργότερα ονόμασαν « Τιτανικό» σε ξέρα. Όλοι θεωρούν τους εαυτούς τους ως τις μοναδικές αξιόπιστες δυνάμεις να κυβερνήσουν αναμένοντας από τους πολίτες να ανταποκριθούν στην κάλπη. Τελευταία έχει προστεθεί και η λεγόμενη Συμμαχία των Προθύμων για να σώσουν τη χώρα, με την προϋπόθεση να φύγει, εν κινήσει η με πρόωρες εκλογές ο αρχηγός της κυβέρνησης! Προφανώς πιστεύουν είτε ότι απευθύνονται σε λωτοφάγους είτε ότι οι ίδιοι προέρχονται από παρθενογένεση!

Και μετά προβληματίζονται  γιατί οι πολίτες προτιμούν τον  "αόρατο Κανένα" και απαξιώνουν τα πολιτικά τους κόμματα. Το μήνυμα είναι σαφές.

Σε κάθε περίπτωση η Ιστορία είναι ο αμείλικτος κριτής σε κάθε εποχή κρίσης όπως αυτή που διανύουμε και αν τους « αντέξει το σκοινί θα φανεί στο χειροκρότημα», με την προϋπόθεση οι υπόλοιποι να παραμείνουμε «ζωντανοί πάνω στη σκηνή»……

 

 

Για ποια Παιδεία μιλάμε; Άρθρο του Θανάση Παπαμιχαήλ Επικοινωνιολόγος-Συγγραφέας Οδηγών Πολιτικής Αυτοβελτίωσης (Σ.Ο.Π.Α.)

 

Μετά τον ανασχηματισμό και κατά την παραλαβή και παράδοση των νέων Υπουργών, στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και τελευταίως και Αθλητισμού, η νέα Υπουργός  δεσμεύτηκε στη βελτίωση της καθημερινότητας κάθε εκπαιδευτικού γιατί αυτό αντανακλάται, όπως είπε,  στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης των παιδιών μας. Θα ήταν πιο σωστό αν η Υπουργός  δεσμευόταν ότι  θα προσπαθούσε να βελτιώσει, στο μέτρο των αρμοδιοτήτων της, και τις άλλες πηγές "παρα-μόρφωσης" των παιδιών μας όπως την τηλεόραση και τα social media.Είναι τα σύγχρονα νέα σχολεία της διάπλασης του χαρακτήρα των "παίδων". Και ξεκινάμε από την εκπαιδευτική τηλεόραση όπου

κατ’ ευφημισμόν θα πρέπει να χρησιμοποιείται ο χαρακτηρισμός εκπαιδευτική. Αποβλάκωση θα πρέπει να λέγεται η παροχή γνώσης μέσα από τα τηλεοπτικά υπερθεάματα ελληνικά και ξένα. Η τηλεοπτική εκπαίδευση ξεκινάει με τις πρωινές εκπομπές λόγου όπου η παιδεία των προσκεκλημένων τηλεμαϊντανών, κοκορομάχων, είναι αντιστρόφως ανάλογη με την τηλεθέαση που προσφέρουν. Όσο πιο χαμηλό το επίπεδο συζήτησης προσφέρεται τόσο πιο υψηλό το ποσοστό της τηλεθέασης. Κάποτε-κάποτε ακούγονται και πλήθος από λεκτικές κοτσάνες και εκσφενδονίζονται και  νερά! Συνεχίζεται η τηλεοπτική «εκπαίδευση» με τις μεσημεριανές εκπομπές αγλαΐσματα ναρκισσισμού, εγωπάθειας, κυνισμού, ξεκατινιάσματος και θεοποίησης του life style. Ακόμη «λεξοπλάστες» φροντίζουν για την ολοκλήρωση της πνευματικής αναπηρίας των τηλεθεατών τους. Και έρχεται το απόλυτο σκοτάδι, όπου οι εθνικοί τηλεοπτικοί σταρ αναλαμβάνουν να τα δώσουν όλα, για την πρώτη θέση της τηλεθέασης στην λεγόμενη prime time ζώνη. Ο λόγος, τα χρήματα του κεφαλαίου και των "διεφθαρμένων" διαφημιστικών εταιριών. Και ακολουθούν μαθήματα ξένων γλωσσών, με τις μέχρι χθες τούρκικες, σήμερα ισπανικές και τις πολλές ακόμη ξένες σειρές. Και μετά έκπληκτοι, ακούμε από τους νέους να λένε ότι ο Καραϊσκάκης ήταν γήπεδο του ’21 και ο Σολωμός ψάρι κατεψυγμένο! Αρκούμαστε στο να κόψουμε μια σκληρή ερωτική σκηνή πιστεύοντας ότι φροντίζουμε τη σωστή σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των νέων μας. Ότι σπέρνουμε, θερίζουμε.

Όσο για την "εκπαίδευση" μέσω των social media,εκεί η επιστήμη σηκώνει τα χέρια. Οι νέοι μας εκπαιδεύονται σε κάθε μορφή νεανικής παραβατικότητας και bullying πάρα πολύ  εύκολα, παίζοντας παιχνίδια. Σημαντική είναι η προσπάθεια για μείωση της γραφειοκρατίας, καλό είναι να επανεξεταστεί το πρόγραμμα σπουδών και η διδακτέα ύλη, καλή η απαγόρευση των κινητών, οι νέες προσλήψεις εκπαιδευτικών, το ψηφιακό φροντιστήριο και τα 22  Ωνάσεια σχολεία αλλά να μη "γκρεμίζεται" η παρεχόμενη δημόσια παιδεία από τις παρενέργειες της σύγχρονης τεχνολογίας. Εκτός κι αν χρειάζεται κι άλλο Υπουργείο να επιτηρεί το υπάρχον! 

 

Τα 5 πιο συνηθισμένα λάθη των «πρωτάρηδων» στην πολιτική! Άρθρο του Θανάση Παπαμιχαήλ Επικοινωνιολόγος-Συγγραφέας Οδηγών Πολιτικής Αυτοβελτίωσης (Σ.Ο.Π.Α.)

 

Σε ένα η σε δύο χρόνια θα έχουμε εθνικές εκλογές, πρόωρες η κανονικές στη λήξη της θητείας της κυβέρνησης. Μεγάλη αναμένεται η συμμετοχή νέων προσώπων στα ψηφοδέλτια όλων των κομμάτων. Μια νέα γενιά πολιτικών στο πολιτικό τοπίο. Οι νέοι υποψήφιοι δεν έχουν τις περισσότερες φορές –και δικαιολογημένα- την εμπειρία, είναι με άλλα λόγια ανέτοιμοι, να διεξάγουν μια αποτελεσματική προεκλογική εκστρατεία. Όταν η προεκλογική εκστρατεία δεν δρέψει τους αναμενόμενους καρπούς, οι νέοι υποψήφιοι συνήθως απογοητεύονται και πολλοί από αυτούς αποφασίζουν βεβιασμένα να παραιτηθούν διαπαντός από τις προσπάθειες εκλογής τους. Για να θέσει ένας νέος πολιτικός την υποψηφιότητά του σε στέρεο έδαφος, δεν πρέπει να αγνοήσει τα 5 συνήθη λάθη στα οποία υποπίπτουν οι «πρωτάρηδες» της πολιτικής, αλλά και πολλοί πιο «παλιοί»!

Λάθος Νο. 1
Δεν προσλαμβάνουν σύμβουλο επικοινωνίας. Πολλοί νέοι υποψήφιοι δεν αναγνωρίζουν τη σημασία που έχει στην επιτυχία τους η επαγγελματική συμβουλευτική υποστήριξη στον προεκλογικό τους αγώνα. Ιδιαίτερα οι νέοι υποψήφιοι, προσπαθώντας να εξοικονομήσουν πόρους, πιστεύουν ότι οι ίδιοι μπορούν να καταρτίσουν τη στρατηγική τους, να δημιουργήσουν το μήνυμά τους και να το επικοινωνήσουν στους ψηφοφόρους.

Στην πραγματικότητα όμως, ο υποψήφιος δεν έχει αρκετό χρόνο για να αναλωθεί στις παραπάνω δραστηριότητες. Η επαγγελματική συμβουλευτική υποστήριξη δεν κοστίζει τόσο ακριβά όπως πολύ πιστεύουν. Αντίθετα, εάν προσπαθήσετε να τα κάνετε όλο μόνος σας θα καταλήξετε να ξοδεύετε άσκοπα και χρόνο και χρήμα που ένας επαγγελματίας σύμβουλος θα σας είχε εξοικονομήσει.



Λάθος Νο.2 
Βασίζονται αποκλειστικά σε φίλους, συγγενείς και εθελοντές. Ασφαλώς οι δικοί σας άνθρωποι είναι απαραίτητοι σε μια προεκλογική εκστρατεία. Δεν είναι όμως οι μόνοι. Προσπαθώντας να εξοικονομήσετε χρήματα μη ξεχνάτε ότι ένας εθελοντής έχει και άλλες δεσμεύσεις πέρα από τον προεκλογικό σας αγώνα. Δεν μπορεί να αντικαταστήσει έναν επαγγελματία. Το ότι γνωρίζουν την περιοχή και τις ιδιαιτερότητες των ψηφοφόρων της δε σημαίνει ότι μπορούν να αναλάβουν ακόμη και τα πιο απλά, από  την κειμενογράφηση του εντύπου σας μέχρι  να απαντούν πειστικά στα τηλεφωνήματα που λαμβάνετε από τους ψηφοφόρους προεκλογικά. Χρειάζονται κατευθυντήριες γραμμές, που πρέπει να δοθούν από επαγγελματίες της επικοινωνίας, εάν θέλετε να έχετε τα μέγιστα δυνατά αποτελέσματα την επόμενη μέρα των εκλογών.

Λάθος Νο. 3

Δεν επενδύουν στις σχέσεις  με τα παραδοσιακά ΜΜΕ. Πολλοί νέοι υποψήφιοι αγνοούν τη δύναμη και τον καθοριστικό ρόλο που παίζουν τα παραδοσιακά μέσα στο εκλογικό αποτέλεσμα, ενώ κάποιοι άλλοι δίνουν υπερβολική σημασία στα γραφόμενα και τα λεγόμενα με αποτέλεσμα να απογοητεύονται από την αρχή κιόλας της εκστρατείας τους .Δημιουργείστε προσωπικές σχέσεις με τα μέσα. Οι περισσότεροι "πρωτάρηδες" αδιαφορούν για την αποτελεσματικότητα των παραδοσιακών μέσων επενδύοντας μόνο στα νέα μέσα ,τα social media. Πιστεύουν ότι τα likes και οι  followers θα φέρουν  τους ψήφους που χρειάζονται για να εκλεγούν. Σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις τα social media "φέρνουν το 30% στο σύνολο των ψήφων που χρειάζεται. Τα πάντα με μέτρο.

Λάθος Νο. 4
Πολλές φορές αντιγράφουν πιστά ιδέες βιβλίων και παλαιότερες καμπάνιες. Ξεχνούν ότι η αντιγραφή σκοτώνει τη δημιουργικότητα και τη δυναμική που θα μπορούσε να έχει το πολιτικό μήνυμά τους. Η πιστή αναπαραγωγή ιδεών άλλων "βγάζει μάτι" και σίγουρα δε βοηθά την εικόνα του υποψηφίου. Η καμπάνια και το δημιουργικό της υλικό πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στον εκάστοτε υποψήφιο για να μπορέσει να πετύχει. Πρέπει να είναι εμπνευσμένη και μοναδική για να προσελκύσει την προσοχή των ψηφοφόρων. Ο σύμβουλος επικοινωνίας σας είναι ο πλέον κατάλληλος για να σας καθοδηγήσει σχετικά.



Λάθος Νο. 5
Μην εγκαταλείπετε τον στόχο σας στην πρώτη αποτυχημένη προσπάθεια. Η προετοιμασία που κάνετε είναι βέβαιο ότι θα αποφέρει σημαντικά αποτελέσματα στο πολιτικό σας μέλλον. Η επιμονή και η σκληρή δουλεία είναι σύμμαχοί σας. Θυμηθείτε το παράδειγμα του Αβραάμ Λίνκολν, ο οποίος δεν το έβαλε κάτω παρά τις αποτυχημένες προσπάθειές του, κατορθώνοντας τελικά να εκλεγεί και στο αξίωμα του Γερουσιαστή αλλά και Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.

Όταν τον ρώτησαν τι του δίδαξε η πολιτική απάντησε: «Μην εγκαταλείπετε, μην εγκαταλείπετε, μην εγκαταλείπετε!»

 

Τα μυστικά της επικοινωνίας που δεν ήξερε ότι χρειαζόταν ο κ. Πρόεδρος! Άρθρο του Θανάση Παπαμιχαήλ Επικοινωνιολόγος- Συγγραφέας Οδηγών Πολιτικής Αυτοβελτίωσης.(Σ.Ο.Π.Α.)

 Στα σεμινάρια με τις τεχνικές πολιτικής επικοινωνίας, που διοργανώνω με την ομάδα μου, ανάμεσα σε πολλά άλλα, όπως το dress code πρωτοκόλλου, τέσσερα είναι τα βασικά μυστικά για να συνδεθεί ο πολιτικός, επικοινωνιακά και να δημιουργήσει δυνατές σχέσεις μέσω της δια ζώσης επικοινωνίας. 

Η ενεργητική ακρόαση, η οπτική επαφή, η αντανάκλαση συναισθήματος και η στάση του σώματος. Είναι τα "κλειδιά" για ποιοτική επικοινωνία και οικειότητα με έναν η μία ομάδα ατόμων. 

Είδατε εσείς τον κ. Πρόεδρο να έχει "δουλέψει" με κάποια από τα ανωτέρω "κλειδιά" της σωστής επικοινωνίας στην συνέντευξη Τύπου που είδε όλος ο πλανήτης;

Και το περίεργο είναι ότι έχει σπουδάσει θέατρο και η πολιτική πολλές φορές είναι συνυφασμένη με το θέατρο, με το θέαμα γενικά. 

Είναι γνωστό ότι η πολιτική γίνεται ελκυστική στο ευρύ κοινό όταν ικανοποιεί οπτικά και ακουστικά, συμπυκνωμένη παρουσίαση  δύσκολων πληροφοριών ώστε να την παρακολουθούν πολλοί άνθρωποι όπως ήταν στην συνέντευξη Τύπου που παρακολουθήσαμε πριν από λίγες μέρες με τα τραγικά αποτελέσματα. 

Αυτού του είδους η σκηνοθεσία είναι ζωτικό στοιχείο για την επιβίωση καθώς η πολιτική τροφοδοτείται από την καλή ρητορική του πολιτικού αφενός και την μετάδοση της με μια δόση θέατρου αφετέρου, παρουσιάζοντας ουσιαστικά γεγονότα εντυπωσιακά και αν χρειάζεται και διασκεδαστικά. 

Οι πολιτικοί είναι πλέον συνυφασμένοι στις τηλεοπτικές συνήθειες με αποτέλεσμα όποιος δεν τηρήσει πρώτος τους κανόνες και εκτεθεί στα ΜΜΕ, να είναι εκείνος που θα χάσει πρώτος το παιχνίδι της δημοσιότητας. Και όχι μόνον όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση όπου τα προβλήματα που θα ακολουθήσουν είναι πολλά και  απρόβλεπτα!  Στην κοινωνία των Μέσων είναι επιτακτική ανάγκη να εκπαιδευτούν τα πολιτικά πρόσωπα, να αξιοποιούν την ύπαρξη του φακού με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, να παρουσιάζουν τα πολιτικά τους μηνύματα με σύντομο και περιεκτικό τρόπο έτσι ώστε να πετυχαίνουν τον στόχο τους. 

Για να έχει ένας πολιτικός μια ολοκληρωμένη επικοινωνία με ένα συνάδελφο του πολιτικό αλλά και με έναν πολίτη θα πρέπει να έχει καταφέρει να συνδεθεί με το άλλο πρόσωπο γιατί οι ανθρώπινες σχέσεις χτίζονται με βάση την σύνθεση και την οικειότητα που θα δημιουργηθεί καθώς αλληλεπιδρούν δύο άνθρωποι. 

Αυτό που είδαμε, ο ένας από τους δύο, αμήχανος, απρεπής. προσβλητικός, θορυβημένος, στριμωγμένος να διακόπτει συνεχώς ,να μιλά ακατάπαυστα, δεν αποτελεί λύση για να επιτευχθεί η σωστή σύνδεση με τον άλλον που έρχεται σε επικοινωνία.  Αν μιλάς ακατάπαυστα, το πιο πιθανό είναι ο άνθρωπος που  έχεις απέναντί σου, να μην μπορεί να σε ακούσει ούτε να  απαντήσει, Κινδυνεύεις να τον εκνευρίσεις και να παρεξηγηθείς. Εκτός αν φυσικά σε νοιάζει μόνο ο εαυτό σου και κανένας άλλος. 

Στην ενεργητική ακρόαση και στην αντανάκλαση συναισθήματος θα πρέπει να ακούς προσεκτικά τι έχει να σου πει ο άλλος αλλά και πως νιώθει. 

Στις διαπροσωπικές σχέσεις για να έρθεις πιο κοντά με τον άλλον θα πρέπει  να είσαι αυθεντικός, να είσαι χαλαρός, να μην είσαι επιθετικός για να είναι και οι άλλοι καλά με σένα και να εμπνεύσεις με τα λεγόμενα σου

Ένα ακόμη μυστικό επικοινωνίας που φαίνεται ότι αγνοούσε ο εν λόγω κ. Πρόεδρος ήταν η άγνοια της δύναμης της οπτικής επαφής. Το μυστικό είναι να κοιτάμε πρόσωπο με πρόσωπο τον συνομιλητή μας, μεταδίδοντας την αίσθηση ότι είναι ο μόνος άνθρωπος που υπάρχει εκείνη τη στιγμή σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Να τον κάνουμε να αισθανθεί το κέντρο του σύμπαντος. Η πριγκίπισσα Νταϊάνα είχε αυτή την ικανότητα και δεν ήταν ούτε πολιτικός ούτε ηθοποιός. Κοιτάζοντας έναν άνθρωπο στα μάτια για 3 ή 4 δευτερόλεπτα και δείχνοντας να συγκατανεύουμε με το κεφάλι στα σχόλια του, δημιουργείται ένας δεσμός. Ο άνθρωπος αυτός πιστεύει ότι είστε αξιόπιστος, ένα κλίμα εμπιστοσύνης διαμορφώνεται μεταξύ σας και η εικόνα που αποκτά για εσάς είναι ότι τον καταλαβαίνετε πολύ καλά. Είδατε τίποτα απ’ όλα αυτά στην τηλεοπτική εικόνα που  μας έδωσαν τα μέσα από τον κ. Πρόεδρο;

Όσον αφορά για την στάση του σώματος αν θέλουμε να την αναλύσουμε, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι και εδώ οι επιδόσεις του ήταν κάτω του μετρίου. Με σκυμμένο το κεφάλι. αμυντική στάση με σταυρωμένα χέρια και ασυνάρτητες κινήσεις, πεσμένους τους ώμους μπροστά με επιθετική διάθεση και με ολίγον, άλλοτε αλαζονικό και  άλλοτε απολογητικό ύφος, έδειξε ότι δεν αξίζει να συνεχίσει τη συζήτηση κάποιος μαζί του, πολύ περισσότερο να συμφωνήσει μαζί του.

Η τέχνη της επικοινωνίας είναι δύσκολή για τους πολιτικούς και χρειάζεται η εκπαίδευση από έμπειρους "προπονητές" για να αποφεύγονται τέτοιου είδους καταστροφές.