Τι θα συνέβαινε στις εθνικές εκλογές, αν ίσχυε η "δεύτερη επιλογή"; Άρθρο του Θανάση Παπαμιχαήλ Επικοινωνιολόγος-Συγγραφέας Οδηγών Πολιτικής Αυτοβελτίωσης (Σ.Ο.Π.Α.)

Στον νέο εκλογικό νόμο για την αυτοδιοίκηση, η εισαγωγή της δυνατότητας "δεύτερης επιλογής" από τους ψηφοφόρους αποτελεί μια τομή στην ελληνική εκλογική διαδικασία. 

Πρακτικά, ο πολίτης δεν χρειάζεται πια να «ποντάρει» σε έναν υποψήφιο μόνο, αλλά μπορεί να εκφράσει και μια δεύτερη προτίμηση, δίνοντας έτσι μια μικρή επιπλέον ευκαιρία στους υποψηφίους που βρίσκονται  πίσω στις προτιμήσεις. Η λογική πίσω από αυτή την καινοτομία είναι να μειωθούν τα αδιέξοδα και οι απόλυτες πλειοψηφίες, επιτρέποντας μια πιο «αντιπροσωπευτική» αναλογία αποτελεσμάτων. Στην πράξη, όμως, το μέτρο ανοίγει τον δρόμο για ενδιαφέροντα φαινόμενα: οι ψηφοφόροι μπορούν να παίξουν στρατηγικά με τις επιλογές τους, ενώ τα αποτελέσματα μπορεί να διαμορφωθούν με ανατροπές που πριν φαίνονταν αδύνατες.

Τώρα, φανταστείτε αν ένα παρόμοιο σύστημα εφαρμοζόταν στις εθνικές εκλογές.

Τότε… κρατηθείτε! 

Μπορεί να βρεθούμε με κυβερνήσεις που δεν περίμενε κανείς, συνασπισμούς που θα κάνουν τους ιστορικούς να τρίβουν τα μάτια τους και προέδρους που θα εκλέγονται με μια… τρίχα ψήφων.

Οι «τραγελαφικές» καταστάσεις δεν θα ήταν καθόλου σπάνιες: συνδυασμοί κυβερνήσεων που δεν περιμέναμε, ανατροπές της τελευταίας στιγμής και κομματικές ισορροπίες που θα άλλαζαν σαν χάρτινος πύργος. 

Κάθε ψήφος θα είχε ακόμα μεγαλύτερη στρατηγική σημασία, ενώ οι ψηφοφόροι θα έπρεπε να σκέφτονται διπλά πριν αποφασίσουν. Η στρατηγική ψηφοφορία θα γίνει άθλημα υψηλού ρίσκου: κάθε πολίτης θα μετράει, θα ζυγίζει, θα σκέφτεται «και αν η δεύτερη επιλογή μου υπερβεί την πρώτη;». Οι ανατροπές θα είναι καθημερινό θέαμα και τα εκλογικά αποτελέσματα θα μοιάζουν με ριάλιτι: κανείς δεν ξέρει τι θα συμβεί στο τέλος.

Μια δεύτερη επιλογή, λοιπόν, δεν είναι απλώς προνόμιο. Είναι μια συνταγή για χάος με γέλιο, στρατηγική και πολιτική περιπέτεια .Σε κάθε περίπτωση, η δεύτερη επιλογή δεν είναι απλώς μια τεχνική λεπτομέρεια. Είναι μια πρόκληση για την πολιτική κουλτούρα, που ενισχύει τη συμμετοχή και την πολυφωνία, αλλά ταυτόχρονα φέρνει μαζί της την αβεβαιότητα και το απρόβλεπτο. Η ελληνική δημοκρατία, λοιπόν, μπορεί σύντομα να βρεθεί μπροστά σε ένα πιο πολύχρωμο, αλλά και πιο περίπλοκο εκλογικό τοπίο.

Λέτε να το ζήσουμε κι αυτό;